78 lat temu z Blachowni wyruszył Marsz Śmierci. Tak wyglądał wtedy niemiecki, nazistowski obóz Blechhammer. Archiwalne zdjęcia i wideo

W dniach 19–21 stycznia 1945 r. obóz Arbeitslager Blechhammer na terenie dzisiejszego Kędzierzyna-Koźla stał się miejscem koncentracji dla kolumn więźniów ewakuowanych z Oświęcimia, Gliwic i Jaworzna. Tym samym rozpoczął się ostatni akt wielkiej tragedii związanej z opolską filia niemieckiego nazistowskiego obozu zagłady Auschwitz-Birkenau.

21 stycznia 1945 roku Niemcy rozpoczęli ewakuację podobozu Blechhammer, zmuszając jeńców do trzynastodniowego marszu w głąb Rzeszy. Każdy więzień przed wyjściem z obozu otrzymał tylko 800 gramów chleba, porcję margaryny i sztucznego miodu.

Trasa wiodła w mrozie przez Koźle, Prudnik, Głuchołazy, Nysę, Otmuchów, Ząbkowice Śląskie, Świdnicę i Strzegom do obozu koncentracyjnego Gross-Rosen (Rogoźnica koło Wrocławia). Na miejsce przybyli 2 lutego. W drodze esesmani zamordowali około 800 więźniów: wycieńczonych, schorowanych, opóźniających marsz. Po pięciu dniach pobytu w Gross-Rosen rozpoczął się ostatni etap wędrówki. Więźniowie z Blechhammer pociągiem przez Legnicę, Zgorzelec, Drezno, Chemnitz, Gerę i Weimar dotarli do Buchenwaldu.

Na terenie obozu w Blachowni pozostała grupa najciężej chorych więźniarek i więźniów, którym udało się ukryć przed wycofującymi się oddziałami Wehrmachtu. 28 stycznia 1945 roku podobóz Blechhammer został wyzwolony przez żołnierzy sowieckich. Więźniowie, którzy ocaleli, trafili do szpitala w Sławięcicach, a następnie zostali przewiezieni do Częstochowy.

W zasobach Muzeum Auschwitz-Birkenau zachowały zdjęcia dokumentujące obozowe życie, jak i przedstawiające to miejsce już po wyzwoleniu. Widać na nich m. in. więźniów pracujących w warsztatach. W zbiorach są również rysunki jednego z uczestników marszu śmierci, które pokazują dramatyzm tamtych wydarzeń.

Blechhammer to największy z podobozów Auschwitz, który został zlokalizowany obok fabryki paliw syntetycznych koncernu Oberschlesische Hydrierwerke A.G. Powstał w kwietniu 1944 r. poprzez przejęcie przez komendanturę Auschwitz obozu pracy przymusowej dla Żydów Organizacji Schmelt.

">

Obejmował 25 baraków drewnianych: mieszkalnych, magazynów, kuchni, umywalni, itp., otoczonych murem z płyt betonowych zwieńczonym drutem kolczastym pod napięciem. Działało też tam małe krematorium. Więźniowie pracowali przy rozbudowie zakładu: kopaniu fundamentów, budowie dróg i schronów przeciwlotniczych.

Po amerykańskich bombardowaniach Blachowni od czerwca 1944 r. wysyłano też doraźnie komanda więźniów do odszukiwania i unieszkodliwiania niewybuchów.

Ogółem w obozie zginęło prawie 200 więźniów, przypuszczalnie kilkuset kolejnych w wyniku selekcji odesłano do Birkenau. Maksymalny stan obóz osiągnął w styczniu 1945 r.: prawie 4 tys. mężczyzn i 160 kobiet.