Kędzierzyn-Koźle. Zabytkowy Kanał Kłodnicki znika na naszych oczach. Za kilka lat śluzy się rozpadną

Kanał Kłodnicki to pierwowzór wykorzystywanego do dziś Kanału Gliwickiego, jedynej obecnie sztucznej drogi wodnej o charakterze transportowym. Zbudowano go ponad 200 lat temu, był szczytem ówczesnej inżynierii.

Kanał Kłodnicki prowadzący z Zabrza do Koźla przyczynił się do wielkiego rozwoju Górnego Śląska, to dzięki niemu powstałe tam huty i kopalnie mogły transportować swoje produkty w głąb Prus.

W ciągu ostatnich 80 lat w większości został zasypany, w całości zniknęły m.in. pozostałości gliwickiego portu. Najlepiej zachowany odcinek znajduje się w Kędzierzynie-Koźlu, na osiedlach Kłodnica i Żabieniec. Tam znajdują się także dwie zabytkowe śluzy, w tym jedna dobrze wyeksponowana, tuż przy drodze wojewódzkiej nr 423.

Rewitalizacją tej drogi wodnej unikatowej na skalę Polski a nawet Europy interesuje się Inicjatywa na Rzecz Ochrony Reliktów Kanału Kłodnickiego. Zrzesza ona pasjonatów lokalnej historii i żeglugi, którzy próbują namówić samorządowców i polityków do zainteresowania tym ciekawym zabytkiem.

Jednocześnie alarmują oni, że śluzy dosłownie rozpadają się na ich oczach. Interweniowali w tej sprawie u Opolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Ten ostatni poinformował, że "niezwłocznie podejmie działania zmierzające do poprawy stanu zachowania przedmiotowych obiektów wpisanych do rejestru zabytków". Wojewódzki konserwator Elżbieta Molak poinformowała także, że zlecono opracowanie ekspertyzy i oceny stanu technicznego budowli hydrotechnicznych Kanału Kłodnickiego.

- Płynąca woda podmywa i wypłukuje zachowane śluzy. Jeśli nic się nie zmieni, za dwa, trzy lata się zawalą - alarmuje Bronisław Piróg, znany opolski społecznik i propagator turystyki wodnej.

Władze miasta miały ponad 10 lat temu pomysł na odrestaurowanie części kanału i przeznaczenie go do celów turystycznych. Nic z tego jednak nie wyszło. Podobne kanały w Holandii i Irlandii zrewitalizowano i zrobiono z nich atrakcje turystyczne.

Zdaniem Piroga, po odrestaurowaniu kanału jego najlepiej zachowaną część można byłoby udostępnić kajakarzom. Niedawno jeden z pasjonatów żeglugi chciał także wykupić "dom śluzowego" znajdujący się w Blachowni, ale na przeszkodzie stanęły problemy prawne. Grupa pasjonatów z woj. śląskiego próbuje także uratować pozostałości innych śluz znajdujących się na terenie dawnego kanału.

Problem w tym, że przez lata nikt nie interesował się losem kolejnych zakopywanych śluz. Jedna zniknęła m.in. pod warstwą betonu obwodnicy Kędzierzyna-Koźla. Do dziś wspomniana obwodnica przejeżdża pod wiaduktem pod którym 200 lat temu przeprawiano łodzie. Wciąż można tam znaleźć m.in. metalowe okręgi do cumowania jednostek.