Mają podobne objawy, ale to nie to samo. Czym się różni grypa jelitowa od zatrucia pokarmowego? To trzeba wiedzieć zwłaszcza latem!

Grypa jelitowa (znana też jako jelitówka i grypa żołądkowa) to wirusowa infekcja jelit. Jej nazwa może być myląca, bo nie jest wywoływana przez ten sam wirus, który powoduje sezonową grypę.

Jelitówkę mogą wywołać rotawirusy (najczęściej u dzieci), adenowirusy oraz norowirusy.

Objawy grypy jelitowej zazwyczaj pojawiają się po kilku dniach od ekspozycji na wirus, choć może to zależeć od konkretnego patogenu. Jelitówka trwa zazwyczaj od 1 do 3 dni, jednak u osób o podwyższonym ryzyku objawy mogą utrzymywać się dłużej.

Typowe objawy grypy jelitowej to:

• luźna, wodnista biegunka,
• skurcze brzucha,
• mdłości,
• wymioty.

Grypa żołądkowa jest zaraźliwa, co oznacza, że może przenosić się z jednej osoby na drugą. Co ważne, wirus może być wydalany w kale nawet przez kilka tygodni po ustąpieniu objawów. Rotawirusy mogą być przenoszone jeszcze przed wystąpieniem objawów. Dlatego też niezwykle ważne jest przestrzeganie higieny rąk.

Zatrucie pokarmowe jest wynikiem spożycia surowej, zanieczyszczonej, zepsutej lub toksycznej żywności. Często powodem zatrucia pokarmowego są:

• skażona woda,
• surowe lub niedogotowane jajka,
• nieumyte warzywa i owoce,
• niedogotowany ryż,
• niepasteryzowane sery,
• niepasteryzowane napoje,
• surowe ryby.

Najczęstsze objawy zatrucia pokarmowego to: nudności, wymioty i biegunka. Mogą też wystąpić:

• utrata apetytu,
• łagodna gorączka,
• osłabienie,
• ból głowy.

Większość zatruć pokarmowych jest spowodowana przez bakterie, pasożyty lub wirusy. Często są to Salmonella, E. coli, Listeria, Campylobacter, Cryptosporidium oraz Brucella.

Symptomy zatrucia pokarmowego zależą od źródła infekcji – mogą pojawić się nawet po 30 minutach od spożycia albo po 8 tygodniach. Zatrucie zwykle ustępuje szybko, choć może też przedłużyć się do kilku dni. Należy jednak obserwować organizm, a w razie wystąpienia niepokojących objawów niezwłocznie skontaktować się z lekarzem lub zwrócić się o pomoc medyczną. Do takich sygnałów należą:

• biegunka utrzymująca się dłużej niż trzy dni,
• gorączka wyższa niż 38,9 st. Celsjusza,
• trudności z widzeniem lub mówieniem,
• objawy ciężkiego odwodnienia,
• krew w moczu.

Jelitówka i zatrucie pokarmowe często bywają ze sobą mylone. Kluczowe jest poznanie przyczyny dolegliwości układu pokarmowego. Aby doszło do zatrucia pokarmowego, chora osoba musi wcześniej spożyć pokarm, który je spowodował. Mogą to być produkty nieumyte lub nieświeże, zawierające szkodliwe substancje, surowe lub niedogotowane. Powodem może być też niezachowanie odpowiedniej czystości przez osobę, która przygotowywała posiłek. Grypa jelitowa również jest związana z brakiem przestrzegania higieny – osoby zarażonej lub innej, która przenosi wirusa.

Choć objawy zatrucia pokarmowego i jelitówki są podobne, to zasadniczą różnicę stanowi czas rozwoju symptomów tych schorzeń. Objawy zatrucia pokarmowego rozwijają się szybciej niż objawy grupy żołądkowej – nawet po 30 minutach. Jelitówka zazwyczaj rozwija się w ciągu 12-48 godzin.

Zarówno grypa jelitowa, jak i zatrucie pokarmowe, mogą powodować odwodnienie. Dlatego też bardzo ważne jest zadbanie o nawodnienie organizmu i uzupełnianie utraconych składników mineralnych. Oprócz wody warto spożywać buliony i napoje z elektrolitami.

Można zastosować też dostępne bez recepty leki OTC. Pomagają złagodzić objawy u dorosłych, jednak nie powinny być przyjmowane przez dzieci bez konsultacji z lekarzem.

W przypadku dolegliwości układu pokarmowego zalecana jest też odpowiednia dieta, która zawiera łagodne dla żołądka pokarmy (np. biały ryż, krakersy). Należy unikać produktów, które mogą pogorszyć objawy. Są to m.in. pokarmy bogate w nabiał, cukier, tłuszcz lub kofeinę, pikantne przyprawy i alkohol. Jeżeli objawy ustąpią, do diety można włączyć banany, chleb, ziemniaki czy jabłka.

Źródła:

• Foods That Can Cause Food Poisoning Centers for Disease Control and Prevention
• Viral gastroenteritis Medicine
• Symptoms & Causes of Viral Gastroenteritis (“Stomach Flu”) National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases